بازسازی عطر ۳۵۰۰ ساله مصر باستان
تاریخ انتشار: ۱۱ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۶۰۵۹۲۳
به نقل از یورو نیوز؛ دانشمندان با شناسایی موادی که در مومیایی کردن مصریان باستان استفاده میشد توانستند رایحهای متعلق به ۳ هزار و ۵۰۰ سال پیش را احیا کنند.
این عطر، که «رایحه زندگی ابدی» نام گرفته است، در روزگاران قدیم مصر با استفاده از موم زنبور عسل، روغنهای گیاهی و صمغ درختان متعلق به سرزمینهای دور ساخته میشده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بوی بازسازیشده از داخل یک کوزه در تابوت زنی مومیاییشده برمیخاسته که تخمین زده میشود در حدود سال ۱۵۰۰ قبل از میلاد زندگی درگذشته باشد. تابوت باستانی حدود یک قرن پیش در سال ۱۹۰۰ در دره پادشاهان مصر کشف شده بود.
باربارا هوبر، محقق دکترای انسانشناسی در مؤسسه ماکس پلانک آلمان و نویسنده ارشد این مطالعه، در این باره میگوید: «موادی که در فرآیند مومیاییسازی این مومیاییهای باستانی یافت شدهاند، یکی از پیچیدهترین و متنوعترین موادی هستند که از این دوره به دست آمده است و دقت و پیچیدگی روشی را نشان میدهند که مومیاییها با آن ساخته میشدند.»
وی اضافه کرد: «وجود چنین مجموعه گستردهای از مواد عجیب و غریب مانند صمغ درخت پسته در درون کوزه نشان میدهد که از مواد بسیار کمیاب و گرانقیمت برای مومیایی کردن او استفاده شده است. این امر به موقعیت استثنایی این زن در جامعه آن زمان اشاره دارد.»
اطلاعات کمی در مورد زندگی و مرگ «سنتانی» وجود دارد. تحقیقات قبلی نشان داده است که او در حدود سال ۱۴۵۰ قبل از میلاد زندگی میکرده و پرستار و دایه فرعون آمنهوتپ دوم (پسر و وارث توتموس سوم) بوده است. این زن از آمنهوتپ دوم مراقبت میکرده و در کودکی نیز به او شیر میداده است.
طبق تواریخ به دست آمده، «سنتانی» ملقب به «زیور پادشاه» بوده و یکی از اعضای ردهبالای دربار فرعون به حساب میآمده است. پس از مرگ او، اندامهای حیاتیاش مومیایی شدند و در چهار کوزه با دربهایی به شکل سر انسان قرار گرفتند.
مصریها در طول فرآیند مومیایی کردن اندامهایی مانند ریهها، کبد، معده و رودهها را با دقت برمیداشتند تا از رشد باکتریها جلوگیری کنند و به این ترتیب بدن بهتر حفظ شود. علت تاکید مصریان باستان بر فرایند مومیایی این بود که آنان به سالم ماندن بدن برای زندگی پس از مرگ اعتقاد داشتند. به باور مصریان، بدن باید به خوبی محافظت میشد تا روح فرد بتواند به آن برگردد.
مکان دفن سنتانی در دره پادشاهان نشان از اهمیت بالای او در جامعه آن وقت مصر دارد، چرا که این قبرستان «معمولاً مختص فراعنه و اشراف قدرتمند بوده» و خاکسپاری در این محل نشاندهنده «امتیاز فوقالعاده و احترام بالایی بوده که احتمالاً فرعون برای وی قائل بوده است.»
کوزههایی از سنگ آهک که زمانی حاوی ریهها و کبد سنتانی بودند برای سالها در موزهای در شهر هانوفر آلمان نگهداری میشدند. مسئولان موزه به هنگام جنگ جهانی دوم آنها را برای در امان ماندن از آسیب به یک معدن نمک منتقل کردند.
هرچند محتویات کوزهها مدتهاست که از بین رفته است، با این حال محققان توانستند داخل کوزهها را بتراشند تا بقایای مواد و همچنین سنگ آهک متخلخل کوزهها را بررسی کنند.
دستور العملهای دقیق استفاده شده در تهیه روغنها و عطرهای مخصوص در کوزهها از دیرباز مورد بحث بوده است، زیرا متون به دست آمده از مصر باستان دقیقا به نام مواد تشکیل دهنده اشاره نمیکنند. با این حال تیم تحقیق با استفاده از تکنیکهای تحلیلی بسیار پیشرفته سرانجام توانست ترکیب مواد داخل کوزهها را به دست آورد.
مطابق یافتههای دانشمندان، این کوزهها حاوی موم زنبور عسل، روغنهای گیاهی، چربیهای حیوانی، قیر طبیعی حاصل از فرآوردههای نفتی و صمغ بودند. ترکیباتی مانند کومارین (که رایحهای شبیه به وانیل دارد و در گیاهان نخود و دارچین یافت میشود) و همچنین اسید بنزوئیک (که در صمغ درختان و بوتهها وجود دارد) در این کوزهها پیدا شده است.
پژوهشگران همچنین توانستند صمغهای معطر درختان کاج اروپایی و درختان خاصی از گونه پسته (از خانواده بادام هندی) که در هند و آسیای جنوب شرقی یافت میشوند شناسایی کنند.
دکتر هوبر در این باره میگوید: «وجود برخی مواد نشان میدهد که مصریها راهها و شبکههای تجاری گستردهای ایجاد کرده بودند. وجود صمغ درخت کاج اروپایی که از شمال دریای مدیترانه و اروپای مرکزی منشأ میگیرد و یا صمغ درختانی که تنها در جنگلهای استوایی جنوب شرقی آسیا پیدا میشوند، به دامنه وسیع راههای تجاری مصر در اواسط هزاره دوم قبل از میلاد اشاره دارد.»
پس از شناسایی مواد تشکیلدهنده، تیم تحقیقاتی با یک عطرساز فرانسوی و یک موزهشناس متخصص برای بازسازی رایحه واقعی مومیاییسازی کار کردند. پژوهشگران میگویند این فرآیند پیچیده ماهها و چندین بار تکرار شد تا اینکه عطری دقیق به لحاظ تاریخی بدست آید.
دکتر هوبر در این باره میگوید: «اولین باری که با این عطر روبرو شدم، تجربهای عمیق و تقریبا سورئال از جنس ارتباط ملموس و معطر با دنیای باستان داشتم. مثل این که با سفر در زمان، پژواک ضعیفی از گذشته در دست داشته باشیم.»
دانشمندان میگویند بازسازی این رایحه به درک بهتر موقعیت اجتماعی فرد درگذشته و همچنین روشهای استفاده شده برای حفظ بقایای او کمک میکند.
این رایحه احیاشده از ماه اکتبر در موزه موسگارد دانمارک به نمایش گذاشته خواهد شد تا علاقهمندان بتوانند بویی را که محققان آن را «عطر ابدیت» نامیدهاند استنشاق کنند و در هوای بخشی از روزگار باستان «تنفس کنند».
منبع: برترین ها
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردیمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: مصر باستان بازسازی کوزه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۶۰۵۹۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پایان موقت کاوش در محوطه تازه کشفشده در اصفهان + عکس
فصل نخست کاوش باستانشناسی در گذر «کمر زرین» اصفهان با کشف یک تنور شگفتانگیز و تنبوشههای بزرگ سفالین و یافتههای ارزشمندی از دوره اسلامی، تمام شد. فصل دوم این کاوش باستانشناسی بهزودی آغاز خواهد شد. باستانشناسان تا عمق ۷ متری زمین را کاوش کردهاند و فکر میکنند بتوانند به آثاری فراتر از دوره اسلامی دست یابند.
به گزارش ایسنا، جمعه گذشته آخرین روز از فصل نخست کاوش باستانشناسی در «کمر زرین» اصفهان با اسکن و نقشهبرداری از محوطه و یافتهها سپری شد. این محوطه تاریخی مثل دیگر پروژه های عمرانی بر اثر اصابت چنگال لودرها، از خاک سر بیرون آورد و به همین خاطر هم بخشی از آن تخریب شد. آنچنان که مسئولان اصفهان گفتهاند، قرار بود «کفِ این گذر با میدان امام علی (ع) هم سطح شود تا تأسیسات بهصورت محدود از این گذر عبور کند»، اما مسئولان میراث فرهنگی این شهر گفتهاند «شهرداری بیش از خط پروژه و بدون نظارت باستانشناس خاکبرداری کرده است». انتقاد به ادامه این پروژه آنجا بالا گرفت که گفته شد «درحالی که یافتههای باستانشناسی در این گذر قابل مشاهده بوده، اما پروژه خاکبرداری و گودبرداری متوقف نشده و به میراث فرهنگی هم اطلاعی داده نشده بود». وقتی این اعتراضها در فضای مجازی و رسانهها علنی شد، پروژه هم متوقف شد.
اکنون پس از ۴۰ روز از آغاز فصل نخست کاوش باستانشناسی در این گذر، که پنج ترانشه برای آن باز شد و کاوش آن برای رفع هرگونه شبهه به ویژه گنجیابی، به صورت باز و در معرض دید عموم انجام شد، علی شجاعی اصفهانی ـ سرپرست کاوش باستانشناسی در گذر کمر زرین ـ مروری داشت بر آنچه بر این فصل گذشت. او در این گفتوگو که با ایسنا و جمع دیگری از خبرنگاران انجام داد، اظهار کرد: فصل اول این کاوش بسیار پربار بود و با حمایت سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری و دانشگاه هنر و با نظارت اداره کل میراث فرهنگی اصفهان انجام شد و یافتههای بسیار ارزشمندی به دست آمد، که به ادوار مختلف دوره اسلامی مربوط میشود، که فکر میکنیم از قرن سوم و چهارم هجری تا قاجار مجموعه آثاری به دست آمد.
علی شجاعی اصفهانی، سرپرست کاوش محوطه کمر زرین اصفهاناین باستانشناس ادامه داد: جالبترین نکته کاوش در این بود که تا عمق هفت متری زیر آسفالت، کاوش باستانشناسی انجام شد، درحالی که همچنان آثار داریم و هنوز به خاک بکر نرسیدهایم و حدس میزنم شاید تا چندین متر دیگر در ترانشهای که برای لایهنگاری ایجاد کردهایم پیش رویم باز هم به یافتههای فرهنگی دست خواهیم یافت و امیدوارم شواهدی حتی از قبل از اسلام در این محوطه پیدا کنیم.
سرپرست کاوش باستانشناسی کمر زرین گفت: شواهد بهدست آمده از گذر کمر زرین نشان میدهد که احتمالا با مجموعه کارگاههای پخت سفال رو به رو هستیم و کورهای به دست آمده است که نمونه مشابه آن در شهر اصفهان تا حالا به دست نیامده است و نمونههایی که تا کنون یافته شده مربوط به چندین دهه پیش است که بیشتر خارج از شهر اصفهان و در کاشان و نقاط دیگر بوده است که تخریب شدهاند. کورهای که در گذر کمر زرین کشف شده نمونه بسیار خوبی است و در وضعیت مناسبی به سر میبرد.
کوره کشفشده در این محوطه که وضعی سالم دارد و باستانشناسان آن را کشفی «شگفتانگیز» توصیف کردهاندلولهگذاری در این بخش، در فاصله توقف گودبرداری عمرانی و آغاز کاوشهای باستانشناسی انجام شده است!
او با اشاره به تخریبهایی که هنگام گودبرداری و خاکبرداری به این کوره و گذر تاریخی وارد شده است، اظهار کرد: متاسفانه با گودبرداری و خاکبرداری که انجام شد، این گذر پیش از کاوش باستانشناسی تخریب زیادی را متحمل شد، ولی در حال حاضر وضعیت آن به گونهای است که میتوان مطالعات خیلی خوبی روی آن انجام داد.
شجاعی به یافتههای دیگر این کاوش اشاره کرد و درباره آنها توضیح داد: تنبوشه (لوله) های سفالی در این کاوش بهدست آمده که به یاد ندارم تا کنون به این ابعاد در محوطههای تاریخی یافته شده باشد، که نشان از اهمیت این منطقه دارد؛ منطقهای که کمتر از ۲۰۰ متر با مسجد جامع اصفهان فاصله دارد، مسجد جامعی که دوره سلجوقی بنا شده و در شکلگیری ساخت و سازهای اطراف آن نقش داشته است. هر کجای این منطقه را دست بگذارید میتوانید یافتههای ارزشمندی از اصفهان به عنوان مهمترین شهر ایران در ادوار مختلف اسلامی به دست آورید که با بغداد و قاهره رقابت میکند و شواهد آن بسیار ارزشمند است.
تنبوشههای سفالین کشفشده در کمر زرین که تزئینات و ابعاد آن، کنجکاوی باستانشناسان را برانگیخته استسرپرست کاوش باستانشناسی کمر زرین درباره لایههای باستانشناختی به دست آمده در فصل نخست این کاوش، گفت: براساس لایهنگاری صورت گرفته تا کنون ۱۰ لایه تاریخی شناسایی شده است. البته لازم است سفالهایی که از لایههای مختلف هستند در کنار هم قرار گیرند، طراحی و مقایسه شوند و سپس با اطمینان بیشتری درباره لایههای تاریخی آن صحبت کرد.
او درباره ضرورت ادامه کاوشها در کمر زرین اصفهان اظهار کرد: در کل مسیری که تا کنون کاوش کردهایم آثار ارزشمندی پیدا کردهایم و نقطهای نبوده است که آثاری از آن به دست نیامده باشد. بر این اساس، بخش دیگری که باقی مانده است باید کاوش شود و حداقل باید یک فصل تمام شود و بعد نظر دهیم، اما به نظر میرسد در این محوطه آثار زیاد است و ضرورت دارد کامل مطالعه شود و بعد برای اینکه به سایت موزه گردشگری و یک مسیر دسترسی عابر پیاده به مسجد جامع تصمیم گرفته شود. متاسفانه مسجد جامع از مسیر پیادهرو مناسب محروم بوده است.
گذر کمر زرین که قرار بود برای دسترسی به مجتمع تجاری زرین و همچنین برای دسترسی به میدان امام علی (ع) و مسجد جامع همسطح شودشجاعی در پاسخ به این پرسش که با توجه به این کاوش و یافتههای آن و طرح مترو که به مسجد عتیق (جامع) نزدیک است، آیا احتمال تجدید نظر در این مسیر وجود دارد، گفت: من به تیم شهری که الان در مدیریت شهری مسئولیت دارد خیلی امیدوارم، نگاهشان به حوزه میراث فرهنگی خیلی مثبت است و برای آنها دغدغه و مساله است. درباره مسیر مترو، خیلی در جریان خطوط آن نیستم، اما اطلاع دارم که از نزدیک مسجد جامع گذر میکند و این مسجد با توجه به جایگاه و نقش تاریخی که داشته، شوخیبردار نیست. شاید باید اتفاقات دیگری از قبل میافتاد که با این پدیده مواجه نشویم.
مسجد جامع اصفهان که گفته شده 200 متر تا گذر کمر زرین فاصله دارداو در پاسخ به این پرسش که با توجه به ساخت مجتمع تجاری در جوار کمر زرین، آیا احتمال دارد هنگام ساخت آن سازه، لایههای باستانشناسی از بین برده شده باشد، گفت: فهمیدن این موضوع خیلی پیچیده نیست و احتمالا لایههای باستانی با این عمق حفاری از بین رفته باشد. این سازه پاساژ تجاری است که فکر میکنم ۱۰ متر زیر زمین دو طبقه پارکینگ دارد و طبیعتا وقتی در این بخش آثار تاریخی یافته شده احتمال دارد در آن بخش هم آثاری بوده باشد، ولی متاسفانه در آن دوره، به میراث فرهنگی توجه نشده است و امیدوارم دیگر از این فجایع تکرار نشود.
شجاعی درباره ادامه کاوشها در گذر کمر زرین، اظهار کرد: فصل اول کاوش که پایان یافت. در پایان فصل اول با لیزر اسکن نقشهبرداری محوطه انجام شد و تلاش میشود تمام جزئیات سایت با دقت بالا اسکن شود. این فصل حدود ۴۰ روز طول کشید و برای فصل بعدی، منتظر مجوز و اعتبار هستیم، که فکر میکنم بهزودی آغاز شود، چون باید وضعیت این گذر روشن شود. امیدواریم فصل دوم به روال فصل گذشته ادامه یابد و کاوش کل گذر را دربر بگیرد و لایهنگاری را انجام دهیم، چون متاسفانه برای این منطقه از اصفهان تا کنون لایهنگاری انجام نشده است.
کاوش در این محوطه به صورت باز و در معرض دید عموم انجام شده است آمادهسازی محوطه برای اسکن لیزری تنبوشههای سفالین یافته شده در کمر زرین زیرگذری که به گفته باستانشناسان هنگام احداث آن بخش زیادی از آثار تاریخی کاوشنشده در اصفهان تخریب شد گذر کمر زرین و مجتمع تجاری که در جوار آن ساخته شده استعکسها از سمیه حسنلو، خبرنگار ایسنا
انتهای پیام